Miasto Kleczew zostało założone na
prawie magdeburskim przez jego właściciela Janka 12 stycznia 1366 roku. Przywilej królewski - potwierdzający nadanie praw miejskich
- nie zachował się, gdyż uległ zniszczeniu w jednym z wielu pożarów, które często nawiedzały miasto.
Okres świetności Kleczewa przypadł na XV i XVI wiek. Korzystny wpływ na rozwój miasta miało jego położenie przy
dwóch ważnych szlakach komunikacyjnych biegnących przez Wielkopolskę. Pierwszy z nich łączył Śląsk z Pomorzem,
drugi zaś Poznań z Warszawą, by dalej skierować się na Litwę.
Warto dodać, że na wojnę trzynastoletnią z Zakonem Krzyżackim - na wyprawę malborską w 1458 roku wyruszyło z Kleczewa 10
żołnierzy.
W XV stuleciu 11 mieszkańców z Kleczewa studiowało na jedynej w ówczesnej Polsce szkole wyższej uniwersytecie krakowskim.
W XVII wieku Kleczew zaczął podupadać. W 1618 roku działalność gospodarczą prowadziło tylko 17 rzemieślników.
Trzydzieści lat później wielki pożar zniszczył znaczną część miasta, a Szwedzi w czasie "potopu" udaremnili jego
odbudowę.
Od XVI wieku Kleczew przestaje być miastem jednolitym narodowościowo. Do Kleczewa zaczyna napływać ludność żydowska, niemiecka i
szkocka. Największy ruch migracyjny wykazują Żydzi, którzy też - po polskiej ludności miasta - stają się największą
grupą narodowościową Kleczewa i jedną z największych na Ziemi Konińskiej.
W 1793 roku miasto, w wyniku II rozbioru, przeszło pod panowanie pruskie.W latach 1807 - 1815 znalazło się w granicach Księstwa Warszawskiego,
a od 1815 roku, po Kongresie Wiedeńskim, w granicach Królestwa Polskiego.
Pod koniec XVIII wieku z inicjatywy Jana Kluga - poznańskiego bankiera - zaczyna w Kleczewie funkcjonować jedna z pierwszych w Wielkopolsce manufaktur
sukiennych. W pierwszej połowie XIX wieku istniały w mieście fabryki dywanów, sukna, szali i pasów oraz browar.
Mieszkańcy Kleczewa w latach okupacji rosyjskiej byli świadkami i uczestnikami walk narodowowyzwoleńczych, do których dochodziło także
w okolicach Kleczewa. Szczególnie powstanie styczniowe zapadło w pamięci mieszkańców Kleczewa.
Już w 1862 roku kleczewianie wspierali finansowo głównych inicjatorów powstania partii "czerwonych", na czele której w powiecie
konińskim stali dwaj mieszkańcy Kleczewa - dr Bondi i aptekarz Dukiet. W 1863 roku w okolicach Kleczewa doszło do kilku potyczek i bitew z wojskiem
carskim, z których najbardziej krwawa rozegrała się 10 czerwca 1863 r.
W 1870 roku władze rosyjskie w odwecie za postawę jego mieszkańców pozbawiły Kleczew praw miejskich, które odzyskuje w wolnej
Polsce w 1919 roku.
Nastał czas II wojny światowej. 12 września 1939 roku do Kleczewa wkroczyło wojsko niemieckie, rozpoczął się okres okupacji
hitlerowskiej. Miasto zostało włączone do Kraju Warty. W tym czasie w Kleczewie i gminie całkowicie zostały zduszone wszelkie przejawy
życia politycznego i oświatowo - społecznego. W drugiej połowie września 1939 r. Niemcy rozstrzelali 9 osób. Był to
początek zakrojonych na szeroką skalę akcji dyskryminacyjnych wobec polskiej i żydowskiej ludności miasta. Ogółem z
rąk okupantów zginęło 83 Polaków i ok. 1000 Żydów.
Po II wojnie światowej Kleczew wrócił do roli lokalnego ośrodka administaracyjno-gospodarczego, a przeniesienie w 1977 roku siedziby
dyrekcji Kopalni Węgla Brunatnego "Konin" - największego zakładu przemysłowego Wielkopolski - z Konina do Kleczewa zmienia z dnia na
dzień oblicze miasta i gminy. Duża część mieszkańców znajduje w kopalni zatrudnienie, powstają nowe osiedla
mieszkaniowe.
Miasto i gmina należą do krajowej czołówki samorządów lokalnych pod względem wielkości inwestycji.
W 2002 r. - 11 miejsce w ogólnokrajowym rankingu.
Przeszłość Kleczewa i terenów leżących w obecnych granicach gminy dokumentują takie zabytki, jak: kościół
parafialny w Kleczewie z połowy XIV wieku; kościół parafialny w Złotkowie z 1880 roku, kamieniczki w Kleczewie z XIX wieku; wiatrak
koźlak z 1858 roku w Budzisławiu Kościelnym, budynek Sądu Grodzkiego w Kleczewie z 1928 r., zespoły i parki podworskie w Dankowie, Marszewie,
Budzisławiu Górnym, Nieborzynie i Sławoszewku. Na skraju gminy, w miejscowości Anastazewo znajduje się kompleks budynków dawnego
przejścia granicznego między Prusami a Rosją.
Gmina dysponuje atrakcyjnymi terenami rekreacyjno-wypoczynkowymi nad Jeziorem Budzisławskim. W samym mieście prężną działalność
prowadzi Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, a szerzej znanym zespołem jest Kapela Pod Rydlem. Znane są obchodzone corocznie w czerwcu Dni Kleczewa. W
ostatnich latach obserwowany jest dynamiczny rozwój sportu, co umożliwiają stadion i hala sportowa. Kleczew był gospodarzem Dożynek
Powiatowych w 2000 r., oraz III Wielkiego Ruszenia Powiatu w 2002 r.
|